مقاله :: اهميت و مفهوم وسايل كمك آموزشي

سرآغاز:

 حضرت علی(ع)می فرمایند:

« علمی که در کار جلوه کند ، برترین دانش است  .»

اگرکودکی با آب بازی کرده باشد ، به راحتی فن شنا را یاد می گیرد و در نقطه ی مقابل از نظر روانشناسی اگر فردی در دوران کودکی از واقعه ایی تا حد مرگ ترسیده باشد ، در دوران پیری نیزاگرآن واقعه برایش تداعی معانی شود ، نیز واقعا از آن می ترسد. یعنی به عبارت دیگر آموزش ریاضی در دوران ابتدایی و راهنمایی به مانند فوندانسیون یک ساختمان در مراحل بالاتراست.

باید دانست که کتب مقاطع راهنمایی و ابتدایی بر اساس شیوه های فعال ، مکاشفه ایی و شهودی نگاشته و تدوین گشته است و به دو سئوال مهم آموزش« که در چه مواردی و برای چه فردی تدریس شود ؟ » جواب داده شده است . فرد مورد آموزش ما در این دوره عینی است ؛ به این معنی که تا چیزی را نبیند ، باور ندارد ، هر چند قوه ی حفظی او بالاست. به طور مثال ممکن است ، برای آموزش ضرب دو کسر، اگر به او بگوییم «صورت در صورت و مخرج در مخرج»  و بقیه ی مطالب را به این صورت به سرعت یاد می گیرد و در امتحان پس می دهد و به عنوان دانش آموز ممتاز عکس او در روزنامه و مجلات چاپ می شود ، اما به دلیل این که او انسان است و مفهوم مطالب را نفهمیده است روز به روز از ریاضی بی زارتر می شود . اگر در دوره ی ابتدایی و راهنمایی نمرات بالا در درس ریاضی گرفته باشد ، به تدریج رنگ می بازد و خیلی راحت می گوید:

 « از ریاضی خوشم نمی آید سخت است» و به القاب مختلف به خود اتیکت   می زند ، زیرا ما با   بچه های انسان روبرو هستیم نه با بچه های حیوان ،پس اهمیت آموزش ریاضی به ویژه درمقاطع ابتدایی و راهنمایی بیش از پیش باید مورد توجه قراربگیرد .و بهترین راه آموزش ریاضی استفاده ازدست سازه های ریاضی است که دانش آموز مفهوم درس را یاد بگیرد.     

 

 مفهوم وسايل كمك آموزشي :

    هرچه كه بتواند كيفيت تدريس و يادگيري را افزايش دهد وسيله اي براي كمك به آموزش است . رسانه هاي نوشتاري از اولين رسانه هايي بودند كه در امر تعليم و تربيت از آنها استفاده  مي شده است ، و سپس رسانه هاي ديگري از قبيل تصاوير ، نقشه ها ، اسلايد ، فيلم ، تلويزيون  و بسياري از رسانه هاي ديگري كه وارد جريان تعليم وتربيت شده اند  .

اهميت وسايل كمك آموزشي :

    تحقيقاتي كه تا به حال به عمل آمده است نشان مي دهد كه اگر يادگيري با استفاده صحيح از وسايل ارتباطي به عمل آيد ميزان يادگيري افراد را تا % 75 بالا مي برد .

     درس رياضيات از جمله دروسي است كه داراي وسايل كمك آموزشي زيادي چه دست ساز و چه آماده بوده و عدم استفاده از آنها نقش بسياري بر افت تحصيلي اين درس خواهد داشت .

فوايد استفاده ازوسايل كمك آموزشي :

1- وسايل كمك آموزشي بازده آموزشي را از لحاظ كمي و كيفي افزايش مي دهد .

2- وسايل كمك آموزشي مي تواند يادگيري را انفرادي كند .

3- وسايل كمك آموزشي آموزش را با قدرت بيشتري عملي مي سازد .

4- وسايل كمك آموزشي دسترسي به فرهنگ وآموزش را به طوريكسان براي همه ميسرمي سازد.

5- وسايل كمك آموزشي اساس قابل لمس را براي تفكروساختن مفاهيم فراهم ميسازد ودرنتيجه از ميزان عكس العمل گفتاري دانش آموزمي كاهد.

6- وسايل كمك آموزشي مورد علاقه زياد و فراوان شاگردان هستند و استفاده ازآنها توجه دانش آموزان را به موضوع اصلي معطوف مي سازد .

7- اساس لازم را براي يادگيري تدريجي و تكميلي آماده مي سازد و در نتيجه يادگيري را دائمي مي كند .

8- تجارب واقعي وحقيقي رادراختيار شاگردان قرارمي دهد ودرنتيجه موجب فعاليت ايشان ميشود.

9- پيوستگي افكار را موجب مي گردد  .

10- در توسعه و رشد معني در ذهن شاگرد مؤثر هستند .

11- مهارتي را به طور كامل و مؤثر به دانش آموزان مي آموزد .

12- تجاربي را دراختيار شاگردان قرار مي دهد كه از راه هاي ديگر امكان ندارد .

     شايد يكي از عللي كه تعدادي از ما معلمين از وسايل كمك آموزشي استفاده نمي كنيم اين است كه فكر مي كنيم كه منظور از وسايل كمك آموزشي همان وسايلي است كه فقط به منظور آموزش دانش آموزان و با هدف وسيله كمك آموزشي از قبل ساخته شده اند.و اين اولين فكر اشتباهي است كه ممكنه برخي از ما دچار آن باشيم ، زيرا با وسايل دور ريختني و مازاد نيزمي توان يك وسيله كمك آموزشي ساخت كه به اهداف مورد نظر درس برسيم .

اگر بخواهيم نتيجه تحقيقات پياژه و ساير محققين ارزشمند را در مورد تدريس رياضيات به كودكان ، در يك جمله خلاصه كنيم بايد بگوئيم : وسايل كمك آموزشي را به مدارس ببريم .

 هيچ معلمي نبايد در تدريس رياضيات بويژه در سال هاي اوليه دبستان ، بدون وسيله كمك آموزشي باشد . البته بيدرنگ بايد تذكر دهيم كه منظور ما اين نيست كه معلم  نمي تواند بدون داشتن وسايل از پيش ساخته و تعيين شده رياضيات را تدريس كند ، بلكه يك معلم در صورتي كه مفاهيم را به درستي درك كند و روش تدريس صحيح داشته باشد، مي تواند حتي از نخود و لوبيا و چوب كبريت نيز در تدريس رياضيات استفاده كند .

 

ویژگی دست سازه ها و چگونگی استفاده از آن

ابزاری برای درک بهتر

     یکی از مهمترین ابزاری که برای درک بهتر و ساده تر مفاهیم مجرد ریاضی  به کار می رود، استفاده از نمودار یا تعبیر هندسی آنها (در صورت وجود) است .اما نمودارهایی که درکتاب های درسی یا در پای تابلوهنگام تدریس رسم می شوند، به صورت ثابت هستند و نمی توان بعضی از خطوط آن را به صورت متحرک درآورد.استفاده از طلق شفاف و مقوا برای ساخت دست سازه های ریاضی ، علاوه بر ساخت آسان و ارزان قیمت بودن آنها ،این فرصت را به سازنده و کسانی که ازآن استفاده می کنند، می دهد تا به جای کشف ارتباط بین مفاهیم مجرد وتئوری ریاضی،ازآموخته های خود در شرایط عملی استفاده ی بهینه کنند .

بسیاری از دبیران ریاضی بخاطر نداشتن ایده و تجربه ی عملی مناسب برای ساخت و به کارگیری دست سازه ها ، از آنها چندان در طول تدریس خود استفاده نمی کنند و حتی بعضی از آنها استفاده از این وسایل را اتلاف وقت و بی نظمی در سرکلاس می دانند. ازطرف دیگر متخصصان تکنولوژی آموزشی بخاطرعدم آشنایی با مطالب وارتباط بین مفاهیم ریاضی ،نمی توانند ایده ی مناسبی برای ساخت دست سازه های ریاضی ارائه کنند .

تعریف تکنولوژی و مواد آموزشی

     از وقتی تکنولوژی آموزشی فعالیت رسمی خود را به منظور تسهیل آموزش شروع کرده ، هدف و محتوای آن دچار تغییرات فراوان شده است. درابتدا تکنولوژی آموزشی به معنای «استفاده از وسایل سمعی و بصری مانند اورهد و اوپک بود » اما بعد معنای آن به صورت « فرایند طراحی،اجرا و ارزشیابی وسایل کمک آموزشی » تغییرکرد.

امروزه تکنولوژی آموزشی را به معنای« فرایند حل مسئله » در نظر می گیرند. یعنی هر وسیله و روشی که به حل ساده تر مسئله کمک کند ،درحیطه ی تکنولوژی آموزشی قرار دارد .

 رسانه آموزشی : وسیله یا کانال ارتباطی است که کل پیام را منتقل می کند .برای مثال کتاب هندسه ی سال اول یک رسانه ی آموزشی است .

مواد آموزشی ( وسایل آموزشی ) : وسیله یا کانال ارتباطی است که به انتقال بخشی از پیام کمک می کند.بنابراین دست سازه های آموزشی که برای مباحث مختلف ساخته می شوند )مثل وسیله ایی برای درک بهتر قضیه ی فیثاغورث ( به عنوان مواد آموزشی به حساب می آیند

فایده استفاده از دست سازه ها

1- ایجاد انگیزه برای یادگیری بیشتر و اصلاح یادگیری های نادرست .

2- بالا بردن سرعت و عمق یادگیری.

3- ارائه مطالب تئوری و انتزاعی ریاضی به صورت ملموس و قابل درک.

4- آشنایی با خلاقیت های عملی و یافتن مهارت استفاده از خط کش ، گونیا ،نقاله

و پرگار .

5- تقویت توانایی حل مسائل عملی با تکیه بر آموخته های تئوری.

6- متحرک سازی خط ثابت نمودارها و تقویت قوه ی تخیل.

ویزگی های یک دست سازه ی مناسب ریاضی

1- افزایش سرعت یادگیری : متوسط زمان لازم برای یادگیری را کاهشمی دهد.

2- افزایش عمق یادگیری: سبب یادگیری دقیق تر و صحیح تر شود .

3- قابلیت دسترسی وکاربرد آسان: ساخت آن برای عموم امکان پذیر و به

خصوص استفاده از آن آسان باشد .

4- وسعت اطلاعات: بیشترین مقدار اطلاعات را به صورت منظم و طبقه بندی

 شده در اختیار ما مي گذارد .

5- قابلیت رجوع مکرر: دست سازه نباید یک بار مصرف باشد .یعنی آن را

باید به گونه ای ساخت که بتوان دست کم چند مرتبه از آن استفاده کرد .

توجه داشته باشیم که منظور این نیست که مواد به کار رفته در دست سازه

باید خیلی محکم یا گران قیمت باشد . بلکه منظور آن است که درساخت

 آن باید مواردی که سبب استحکام بیشتر دست سازه می شود را رعایت کنیم .

گاهی چسباندن یک تکه نوار چسب بر روی بعضی قسمت های مقوای دست

 سازه یا استفاده از برش ها یا تا زدن های مناسب یک مقوا به جای

 استفاده از چسب های شیشه ایی ، می تواند به استحکام وسیله کمک کند .

6- درگیری بیشتر حواس در یادگیری : هر چه دست سازه بتواند حواس

 بینایی ، شنوایی و لامسه را درگیرکند ، مناسب تر است .

 ( صحت علمی :  دست سازه باید هم از لحاظ علمی و هم از لحاظ تئوری

 صحیح باشد . )

برای چه مطالبی در ریاضی می توان دست سازه ساخت :

     معمولا برای مطالب ریاضی) چه از نوع قضیه ، تعریف ، مسئله یا خاصیت

( که دارای نمودار یا تعبیر هندسی مشخصی هستند می توان دست

سازه ی مناسب ساخت.  زیرا اگر مطالبی دارای تعبیر هندسی مشخصی یا

نمودار باشد آنگاه طریقه ی نمایشی برای آن وجود دارد و بنابر این ، بهتر می

 توان در مورد ساخت یک وسیله برای آن فکر کرد . مطالب و مسائل ریاضی

 را بر حسب دارا بودن نمودار یا تعبیر هندسی می توان به سه دسته تقسیم

بندی کرد .

1-  مطالبی که تعبیر هندسی یا نمودار مشخصی دارند . مانند مشتق یا تابع .

2- مطالبی که تعبیر هندسی یا نمودار مشخصی ندارند ولی می توان برای آنها

 تعبیر هندسی ساختگی در نظر گرفت.  مانند مجموعه ها یا دترمینان .

3- مطالبی که تعبیر هندسی ساختگی ندارند و پیدا کردن تعبیر هندسی یا

فیزیکی برای آنها مشکل است.  مانند اعداد اول و مرکب یا قاعده ی هوپیتال .

مثال :

 برای مفهوم ( ک. م. م ) می توان تعبیر فیزکی مناسبی در نظر گرفت . فرض

 کنید دو چرخ دنده   Aو B با شعاع 27 و45 سانتی متر به یک تسمه به هم

مربوط شده اند اگر دو چرخ دنده در یک نقطه روبروی هم باشند آنگاه پس از

چند دور دو چرخ دنده در یک نقطه به هم می رسند ؟

مراحل ساخت یک دست سازه ی مناسب ریاضی

1-  بهتر است بیشتر برای مطالبی دست سازه بسازیم که دارای تعبیر

 هندسی مناسب هستند .

2- تسلط به موضوع درس و ارتباط بین مفاهیم مربوط به دست سازه .

3- آشنایی با مواد و ابزارهای مورد نیاز برای دست سازه.

4- تهیه ی نقشه وساخت که شامل،انتخاب مواد،شکل ظاهری،ابعاد و

نحوه ی ساخت آن است.

5- اجرای کامل نقشه ی ساخت دست سازه.

6-  نقد و بازنگری دست سازه به عنوان تایید صحت علمی آن .

مواردی که باید در شناسنامه ی یک دست سازه قید شود

1- نوشتن خلاصه ایی ازمطالبی که دست سازه برای آن ساخته شده است.

(صورت قضیه، مسئله، تعریف و....)

2- ذکرجایگاه استفاده از دست سازه. )پایه و سال تحصیلی که وسیله

 برای آن ساخته شده (

3- رسم چند نقشه که مراحل ساخت دست سازه را نشان می دهد.

4- مواد مورد نیاز برای ساخت دست سازه با ذکر اندازه یا مقدار آنها .

5-  طریقه ی ساخت دست سازه.

6- طریقه ی استفاده از دست سازه.

 

انتخاب مواد و شیوه ی ساخت یک دست سازه ی مناسب ریاضی

اگر شکل نهایی دست سازه معلوم باشد آنگاه انتخاب مواد و نحوه ی

ساخت آن ساده تر انجام می شود.  مهم ترین عامل برای ساخت یک دست

سازه ی مناسب ، داشتن ایده ی مناسب برای ساخت آن می باشد.  معمولا

 بعد از یافتن ایده ی مناسب برای دست سازه ،شروع به انتخاب مواد برای

ساخت آن می کنیم.  اما نباید فراموش کرد که آگاهی از نحوه ی کار و

طریفه ی استفاده از مواد ، می تواند به پیدا کردن ایده ی مناسبی برای دست

 سازه کمک کند.

 بنابراین ، ابتدا طریقه ی بهینه ازطلق شفاف ، مقوا وکاغذ شطرنجی که ارزان

 ترین و ساده ترین  مواد لازم  براي  ساخت دست سازه هستند را تشریح می

کنیم .

 استفاده ازکاغذ شطرنجی در ساخت دست سازه ها می تواند هم دقت

محاسبه را بالا ببرد و هم خطوط موازی و عمود بر هم را نشان دهد. 

 محاسبه ی دقیق اندازه ی خطوط و جهت زوایای نمودار به کار رفته در دست

سازه بر روی کیفیت و صحت علمی آن تاثیر فراوان دارد. بنابراین لازم است

علاوه برآشنایی با طریقه ی استفاده از خط کش،گونیا، پرگارو نقاله ،

با خواص هندسی یا جبری مطلبی که می خواهیم برای آن دست

سازه بسازیم،آشنا باشیم .

  طریقه ی ساخت و نوع مواد به کار رفته در دست سازه اثر زیادی بر روی

 زیبایی ، کیفیت و قیمت تمام شده ی آن دارد . برای مثال ممکن است ما بخواهیم

 برای محاسبه ی عملی شیب منحنی در یک نقطه ، از یک نقاله و خط کش

 معمولی استفاده کنیم . و برای افزایش دقت محاسبه و سهولت استفاده از آن ،

نقاله را بر روی خط کش طوری پرچ می کنیم تا هم نقاله به راحتی بر روی خط

کش دوران کند و هم خط کش  )بدون فاصله ( بر روی صفحه ی منحنی قرار گیرد.

زیرا اگر بخواهیم از سوراخ کردن نقاله و خط کش و وصل آنها به کمک یک پیچ و مهره

کوچک استفاده کنیم آنگاه پیچ و مهره ی ساخته شده سبب می شوند که دست

سازه ی ساخته شده از صفحه ی منحنی با فاصله باشد . در حالی که می توانیم

نقاله ، گونیا و خط کش ، سرهمی به صورت آماده از فروشگاه لوازم التحریر

تهیه کرد که هم ارزان تر و با دقت بیشتری ساخته شده و هم برای ساخت

 آن وقت ما تلف نمی شود.

استفاده از طلق برای متحرک سازی خطوط اصلی نمودار

   همانطورکه گفته شد برای مطالب ریا ضی که تعبیر هندسی یا نمودار

مناسب داشته باشند می توان دست سازه ساخت.  بنا براین اگر می

خواهید به صورت مستقل یک دست سازه بسازید بهتر است به دنبال مطالبی

 بگردید که دارای نمودار مشخص یا تعبیر هندسی ساختگی هستند.

  اما عیب نمودارها این است که همه خطوط آنها ثابت هستند و نمی توان در

 جاهایی که لازم است  خطوط اصلی نمودار را به حرکت درآورد . برای حل این

 مشکل می توان از یک یا چند طلق شفاف استفاده کرد.  یعنی با استفاده از

طلق شفاف می توان خطوط اصلی نموداری که روی مقوا رسم شده را به

حرکت درآورد و ازآن به عنوان تصویرمتحرک استفاده کرد .

معمولا با توجه به نوع مسائل ریاضی از طلق ها به 4 صورت زیراستفاده می کنیم :

1- چرخان    2-  برگردان   3-  ریلی    4-  چند لایه

 1- طلق چرخان:

    مجموعه ای از یک یا چند طلق دایره ای است که خطوط اصلی نمودار بر

روی آن رسم شده و با چرخش آن روی مقوا می توان پاره خط ها یا زوایای

متساوی آن نمودار را نشان داد. بخصوص اگرمحیط طلق دایره ای با  ما ژیک و

 نقاله مدرج شده باشد آنگاه می توان از آن برای محا سبه مقدار یک زاویه یا طول

 یک کمان استفاده کرد .

از طلق چرخان برای نشان دادن انطباق قسمت های مساوی نموداری که دارای

 مرکز تقارن است و یا قسمت هایی از نمودار که با یک دوران درصفحه

بریکد یگرمنطبق می شوند می توان استفاده کرد. در این روش ابتدا بر روی

 مقوا شکل اصلی را رسم می کنیم و سپس خطوط مورد نظر نمودار را روی

 طلق رسم کرده و آن را با یک دکمه قابلمه يا (دكمه جفتي) در نقطه ای

مناسب بر روی مقوا  وصل می کنیم.  به طوی که با دوران طلق حول دکمه ،

پاره خط یا زاویه دیگر نمودار را پوشاند.  معمولا مرکز تقارن جای مناسبی برای

وصل طلق بر روی مقوا با دکمه است . اگر اجزای مساوی  یک نمودار در یک

 امتداد نباشد و یا با یک دوران نتوان آنها را بر هم منطبق کرد آنگاه بهتر

است با استفاده از 2 یا چند طلق دایره ایی ، قسمت های مساوی را به جای

 دیگر منتقل کنیم  تا قابل مقایسه شوند .

2- طلق برگردان:

  برای نشان دادن قسمت های مساوی نموداری که فقط محور تقارن دارد وفاقد

مرکز تقارن می باشد ، نیازبه دوران 180 درجه در فضا داریم . در این حالت بهتر

 است از طلق برگردان استفاده کنیم .در این روش ابتدا کل نمودار (متقارن ) را بر

 روی مقوا رسم می کنیم و سپس لبه ی طلق بر روی محور تقارن نمودار قرار

 می دهیم و آن را با چسب شیشه ایی به مقوا وصل می کنیم . اگر قسمت

هایی از یک نیمه ی نمودار ( متقارن ) را با ماژیک اورهد بر روی طلق رسم کنیم

 آنگاه با برگرداندن آن بر روی نیمه ی دیگر می توان تساوی اجزای متفاوت دو

 نیمه ی متقارن نمودار را نشان داد. از طلق برگردان می توان برای اثبات

تساوی نمودارهایی در صفحه استفاده کرد که انطباق آنها نیاز به انتقال و دوران

 180 در فضا دارند.  برای این منظور باید دو نمودار را طوری رسم کرد که دارای

 محور تقارن باشند .

3- طلق ریلی :

      برای مقایسه یا مشخص کردن نقاطی که تشکیل یک مکان هندسی می

دهند و یا برای اثبات تساوی خطوط و زوایایی که انطباق آنها نیاز به انتقال

 دارد ، از طلق ریلی استفاده می کنیم .در این روش با تیغ موکت بری شیاری

باریک به عرض 2میلی متر روی مقوا برش می دهیم و طلق را با دکمه قابلمه يا

 (دكمه جفتي) به شیار وصل می کنیم تا با حرکت طلق روی ریل به وجود

 آمده ، بتوانیم خطوط روی طلق را در امتداد شیار انتقال دهیم.  همچنین از

طلق ریلی می توان برای حرکت یک یا چند خط نمودار رسم شده روی مقوا

در یک جهت خاصی استفاده کرد .

4- طلق چند لایه:

     برای نشان دادن تساوی 2 چیز که از اجزای متفاوت تشکیل شده اند یا

 برای مقایسه و نشان دادن اجزای تشکیل دهنده ی یک مجموعه می توان از

طلق چند لایه استفاده کرد .در این روش لبه های 4 طلق را با چسب شیشه ایی

 به 4 لبه ی یک مقوا ( یا طلق دیگر) وصل می کنیم . سپس بر روی مقوا نمودار

 اصلی و بر روی طلق ها اجزای تشکیل دهنده ی نمودار را به صورتی رسم می

 کنیم که با برگرداندن طلق ها بر روی مقوا ، اجزای تشکیل دهنده بر روی هم

قرار گیرند .

 

نکته :

ازترکیب دو طلق چرخان با یکدیگر یا یک طلق چرخان با یک طلق ریلی یا چند

 لایه می توان طلق مرکبی بدست آورد که دارای توانایی حرکت تعداد خطوط

 بیشتری از یک نمودار است .

 

تشخیص خطوط اصلی و فرعی بر روی مقوا و طلق دست سازه

 

     فرض کنید بخواهیم برای یک مطلب که دارای نمودار و تعبیر هندسی

مناسبی است ، فقط به کمک طلق شفاف و مقوا یک دست سازه بسازید. 

 به طور منطقی این سئوال مطرح می شود که « بهتر است چه خطوطی را

 بر روی مقوا.  چه خطوطی را بر روی طلق رسم کرده و در چه نقاطی یا بر روی

 کدام خط ، طلق را با دکمه قابلمه يا (دكمه جفتي)  به مقوا وصل کنیم .؟»

چون ماهیت مطالب ریاضی یکسان نیستند پس در حالت کلی پاسخ به این

سوال مشکل است.  ولی به طورکلی بهتر است ، همواره نموداری را که

می خواهیم برای آن دست سازه بسازیم را روی مقوا رسم کنیم . سپس

 خطوط یا قسمت های اصلی از نمودار که می خواهیم خواص یا مقدار آنها

را مورد بررسی قرار دهیم را بر روی طلق رسم کرده و در جایی مناسب به مقوا

 وصل کنیم .

اگر بخواهیم وسیله ای برای  انطباق دو نمودار یا انطباق قسمت هایی از آنها

 دست سازه بسازیم بهتر است نمودارآنها را به گونه ایی رسم کنیم که نسبت

به هم دارای محور تقارن یا مرکز تقارن باشند . همچنین با توجه به جهت خطوط

 اصلی نمودار مربوط به دست سازه می توان نوع طلق مناسب برای آن را

 تشخیص داد. چون ماهیت اکثر مطالبی که می توان برای آنها دست سازه

ساخت بر مبنای انطباق یا محاسبه ی مقدار تقریبی  و یا مقایسه می باشد ،

 پس با این دسته بندی تا حدودی وضعیت خطوط روی طلق های دست سازه ،

 بهتر مشخص می شود .

1- انطباق : برای اثبات تساوی طول دو پاره خط یا اندازه ی دو زاویه و یا اثبات

انطباق دو شکل    می توان از یک یا چند طلق چرخان ، برگردان یا ریلی

 استفاده کرد .

2- محاسبه ی مقدار تقریبی:  اگر بخواهیم مقدار تقریبی یک زاویه یا طول

پاره خطی از نمودار دست سازه را به دست آوریم ، بهتر است یک طلق مدرج )

شبیه خط کش یا نقاله ی شیشه ایی(  را طوری به مقوا وصل کنیم تا بتواند

قسمت های مورد نظر را اندازه گیری کند .

3- مقایسه : برای مقایسه ی دو قسمت از نمودار دست سازه بر روی نمودار به

نوع نمودار آن توجه می کنیم. اگر نمودار دارای مرکز تقارن باشد آنگاه بهتر است

 یکی از آن دو قسمت را بر روی طلق دایره ایی رسم کرده و مرکز آن را با

 دکمه قابلمه به

مقوا وصل کنید تا با چرخش طلق یه دور دکمه قابلمه قسمت های مورد نظر

مقایسه شوند. اگر نمودار فقط دارای محور تقارن باشد بهتر است از طلق برگردان

برای مقایسه استفاده کرد.ولی اگر نمودار دارای مرکز یا محور تقارن نباشد آنگاه با

 استفاده از طلق ریلی یا دو طلق دایره ای می توان قسمت های مورد نظر را به کنار

 یکدیگر منتقل کنیم تا عمل مقایسه ی آنها ساده تر انجام شود .

حرف آ خر

با توجه به اینکه این دست سازه ها با طلق و مقوا و کاغذ رنگی تهیه می شود

 بنابر این براحتی در دسترس دانش آموزان می باشد و با صرف کمترین هزینه

می توانند آنها را تهیه کنند .

یکی از توصیه هایی که مي توانيم درکلاس درس به دانش آموزانمان داشته

 باشيم ، اين است كه درکلاس ریاضی همیشه یک قیچی کوچک کاغذ بر ،

 کاغذ رنگی و

یک طلق همراه با مداد رنگی درکیف خود داشته باشند تا هردرسی که به دست

سازه نیاز داشت با کمک خود دانش آموزان دست سازه ایی برای آن بسازیم .

     تجربه نشان داده که وقتی خود دانش آموزان در روند ساخت دست سازه قرار

می گیرند چقدر مفهومی تر درس را یاد می گیرند و چه هیجان و شوری در آنها ایجاد

 می شود .

     توصيه مي شود بهترین دست سازه هر دانش آموز را به عنوان نمونه در

کمد مدرسه نگهداری و در ایام های مختلف چون دهه ی فجر یا هفته ی معلم اقدام

 به برگزاری نمایشگاهی از دست سازه های دانش آموزان نماييم ، و بخواهيم از

آنها ضمن اينكه ازکارها بازدید مي کنند، به توضیح و بحث و بررسی پیرامون کاربرد

دست سازه و چگونگی ساختشان نيز بپردازند .و این خود پیش درآمدی   می شود

 برای ایجاد افکار جدید و جرقه ایی برای روشن شدن قوه ی خلاقیت دانش آموز .