هديه هاي آسماني
يكي از موضوعات مهم نگرشی - عملکردی در دوره ابتدایی
درس هدیه های آسمانی است
از آنجایی که در طراحی آموزشی هر درسی ارزشیابی آن مبتنی بر اهداف مورد نظر انجام می گیرد ، شیوه ارزشیابی درس هدیه های آسمان نیز میزان تحقق اهداف نگرشی و عملکرد مورد انــــــــتظار در فراگیران را می سنجد.
به همین منظورگروه آموزشی با توجه به تاکید کارشناسی سنجش و ارزشیابی تحصیلی و تربیتی سازمان و بخشنامه های مربوط ، در خصوص برگزاری آزمون کتبی ( مداد - کاغذی ) این درس ، اقدام به طراحی نمونه سوالات پیشنهادی آزمون های عملکردی ویژه این درس نموده است .
شایسته است همکاران محترم ضمن مطالعه (( مقدمه ای در خصوص تعریف و انواع آزمون های عملکردی )) و سوالات پیشنهادی ، در طراحی آزمون کتبی ویژه این درس به موارد مطرح شده عنایت خاص نمایند .
امید است این اقدام بیش از پیش زمینه ساز بروز خلاقیت های همکاران عزیز در طراحی سوالات عملکردی گردد .
* توجه : سوالات تا آخر درس 12 طراحی شده است و نظر به آموزش پیمانه ای - موقعیتی درس هدیه های آسمان امکان جابه جایی موضوع و سوالات مورد نظر می باشد .
تعریف آزمون عملکردی :
بنا به نظر ثرندایک و همکاران ( 1991 ) آزمون عملکردی ، آزمون بسیار معتبری است که تاکید بر فرآیندهای یادگیری فراگیر در سطوح مختلف تحصیلی دارد . استفاده از این شیوه در سنجش دانش آموزان بسیار تازه است و دلیل اصلی توجه به این نوع سنجش را علاقه روز افزون به استفاده از اصول روانشناسی شناختی در کلاس درس و نیاز به پرورش فرآیندهای عالی فکری و مهارت های تفکر انتقادی دانسته اند .
نظریه های شناختی جدید بر جنبه های فکری و خود نظم دهی فراگیر تاکید می کنند . بنابر این امروزه توجه بیشتر معطوف به این است که چگونه فراگیران دانش را تفسیر می کنند و به کار می گیرند تا مسائل پیچیده را حل کنند . این گونه مهارت ها با آزمون های عینی و سنتی مثلا آزمون چند گزینه ای قابل سنجش نیستند . هنگامی که فعالیت های عملی و آزمون های عملکردی جای خود را در برنامه ی سنجش فراگیر باز کند ، به دانش آموز و والدین او این پیام را می دهد که آموخته ها زمانی ارزش دارد که از محدوده ی ذهن خارج شده و در عمل به کار گرفته شود .
برای طراحی آزمون های عملکردی در هر درس و موضوع ابتدا باید شناسنامه و هدف های درس تهیه گردد . سپس با توجه به حدود انتظار معلم از فراگیر ، دانش آموز ایده ها ، راه حل و شیوه ی کار را در برگه ارزشیابی ارائه نماید . سیستم نمره گذاری نیز باید با توجه به معیارهای مورد نظر باشد . مانند : آیا پاسخ در حدود انتظارات و اهداف مورد نظر در سوال هست ؟ آیا نتیجه گیری صحیحی به عمل آمده است ؟ آیا در پاسخ نظم فکری و کاری وجود دارد ؟ آیا دانش آموز به تمام جنبه های مساله توجه نموده است ؟
در تعیین معیارها و میزان نمره در نظر گرفته شده قضاوت معلم و یا حتی در مواردی نظر خود شاگرد نیز مهم می باشد .
شایسته است در تعیین معیارها و سنجش آن ها میزان پیشرفت فراگیر در مقایسه با خودش و سطح توانایی ها و تلاش او در نظر گرفته شود .
انواع آزمون های عملکردی :
1- آزمون عملکرد کتبی 2- آزمون شناسایی
3- آزمون عملکردی در شرایط شبیه سازی شده 4- نمونه کار
همکاران محترم جهت اطلاعات بیشتر می توانند به کتاب ارزشیابی در خدمت آموزش تالیف طاهره رستگار مراجعه نمایند .
مواردی که با علامت ستاره مشخص شده است خطاب به همکاران و معلمان عزیز می باشد .
***********************************************************
سوالات پیشنهادی آزمون هدیه های آسمان پایه پنجم ابتدایی :
1- ای خدای مهربان مطمئن هستم که تو هستی زیرا ..................................
* تعیین حدود انتظار : حداقل دو جمله بنویسید .
* تعیین ملاک ارزشیابی نمونه : هر جمله صحیح و مربوط به موضوع نیم تا یک نمره بنا به نظر معلم
2- کتاب هدیه های آسمان خود را باز کن . دو بیت شعر از آن انتخاب کن و با خط زیبا بنویس .
- این شعر در باره ی چیست ؟ * برخی از همکاران محترم ممکن است از فراگیران بخواهند شعر را از حفظ بنویسند .
- دلیل انتخاب خود را بنویس .
* تعیین ملاک ارزشیابی نمونه : به کارگیری تلاش برای زیبا و تمیز نویسی
نیم نمره ، انتخاب شعر نیم نمره ، بیان دلیل نیم نمره و ...
3- قصه یا خاطره ای بنویس که در آن خداوند به موجودی گرفتار کمک کرده باشد .
* تعیین ملاک ارزشیابی نمونه : بیان هر قصه یا خاطره خودساخته یا واقعی یک نمره حداکثر در 4 یا 5 جمله که با موضوع مربوط باشد .
4- انتخاب یک داستان :
* همکاران محترم می توانند داستانی را انتخاب و به شیوه های زیر برای فراگیران سوال طرح نمایند :
- داستان را نام گذاری کن .
- چه نتیجه ای از این داستان می گیری ؟
- احساس خود را نسبت به داستان بنویس .
- از کدام قسمت داستان بیشتر لذت بردی ؟یک جمله از آن را بنویس .
5- خودت را به جای او بگذار و جواب بده .
امین دیر به مدرسه رسید . معلم از او پرسید چرا دیر آمدی ؟
او گفت زیرا ..........................
معلم پرسید چرا این اتفاق افتاد ؟ او گفت زیرا ..............................
معلم پرسید چرا این اتفاق افتاد ؟ او گفت زیرا ..............................
* همکاران محترم پاسخ سوال باید با توجه به سوال و اتفاق قبلی داده شود .
6- برای دو ساعت وقت خود برنامه ریزی کن .
7- یکی از اموال عمومی در مدرسه را نام ببرید .
بهترین روش های استفاده از آن را بنویسید . حداقل چهار مورد
8- در مکان های زیر یک نمونه اسراف نام ببر و برای هر کدام سه پیشنهاد بده که چگونه می توان از اسراف جلوگیری کرد ؟
در خانه : نمونه اسراف ................... در مدرسه : نمونه اسراف .................
پیشنهادها 1- پیشنهادها 1-
برای جلوگیری 2 - برای جلوگیری 2-
از اسراف : 3- از اسراف : 3-
9- معنای کلمه توحید را بنویسید .
یک کلمه هم خانواده برای آن بنویس .
در کجاها این کلمه را شنیده ای ؟
10 - عید غدیر خم برای ما مسلمانان روز بسیار خوبی است .
زیرا ................................
* حداقل در دو جمله
11- جملات مربوط را به هم وصل کنید .
oبرنامه ریزی 1 خدا بی نیاز است
oالله صمد 2 محمد مداد نیمه تمام خود را دور انداخت .
oقل هو الله احد 3 مریم دو روز قبل از امتحان ریاضی تمام اشکالات خود را از معلم پرسید .
oاسراف 4 بگو خدا یکتا است .
12- از دفتر نیمه تمام سال قبل خود چه استفاده هایی می توانی بکنی ؟ حداقل دو جمله
* معیار ارزشیابی : حداقل دو جمله نمره کامل ، بیش از دو جمله ی با انعطاف و غیر تکراری هر مورد 25/. اضافه گردد .
13- این کتاب کلامی است پر از حکمت ، هدیه ای است از آسمان ، کتابی است که بوی خدا می دهد .
- نام این کتاب چیست ؟
- این کتاب چه ارتباطی با کتاب درسی شما (( هدیه های آسمان )) دارد ؟
* معیار ارزشیابی : نام قرآن 5/. نمره - بیان هر گونه ارتباط منطقی 5/. نمره
14- کتاب درسی قرآن خود را باز کن . یک پیام قرآنی انتخاب کن ، معنی آن را بنویس ، یک مورد کاربرد آن در زندگی روزمره ات را بنویس .
15- طبق بحث و گفتگوی کلاسی به نظر تو حضرت علی (ع) چه ویژگی هایی داشت که شایسته جانشینی حضرت محمد (ص) شد ؟
16- صفحه ......... ( به طور مثال 33 ) کتاب را باز کن ، متن را بخوان و تصویر را با دقت نگاه کن . نظر خودت را بنویس .
17- کامل کن .
رفتار مردم قبل از اسلام : 1- 2-
رفتار مردم بعد از اسلام : 1- 2-
18- دو مورد اسراف نام ببر
دو مورد راه های جلوگیری از اسراف را بنویس .
* معیار ارزشیابی : موارد در ارتباط با موضوع تلفن ، دقت ، هزینه ، .... باشد .